مطالعه عوامل پوسیدگی ریشه و طوقه گیاه لوبیا چشم بلبلی در استان خوزستان

پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا چشم بلبلی یکی از مهمترین بیماریهای این گیاه در ایران و دنیا است. نمونه برداری از مزارع لوبیا چشم بلبلی استان در خلال سالهای 1391-1390 صورت گرفت و تعداد 18 جدایه rhizoctonia solani، 69 جدایه macrophomina phaseolina، 16 جدایه fusarium sp. شامل 6 جدایه f.equiseti،5 جدایه f.verticillioides،3 جدایه f.solani و 2 جدایه f.chlamydosporum و سه جدایه cylinderocarpon sp. از طوقه و ریشه لوبیا چشم بلبلی مزارع شهرستانهای رامهرمز، ملاثانی، سوسنگرد، شوشتر، جنت مکان گتوند، الهائی اهواز و حمیدیه جدا گردید. جدایه های رایزوکتونیا همگی چند هسته ای بودند. بررسی گروههای آناستوموزی جدایه ها نشان داد که 16 جدایه متعلق به گروه آناستوموزی 4 بوده و دو جدایه دیگر با هیچکدام از گروههای آناستوموزی استاندارد موجود واکنش نشان ندادند(ag-3, ag-7, ag-11, ag1-ia, ag1-ib). در بررسی بیماریزایی جدایه های رایزوکتونیا در شرایط درون شیشه همگی آنها بیماریزا تشخیص داده شدند و از رشد و جوانه زنی بذور لوبیا چشم بلبلی ممانعت بعمل آوردند. در بررسی مقاومت به کلرات در بین جدایه های macrophomina phaseolina تعداد 26 جدایه نسبت به کلرات حساسیت نشان دادند. برای بررسی فنوتیپ های کلرات از محیط حاوی 120 میلی مولار کلرات پتاسیم استفاده گردید و از محیط کشت فاقد کلرات پتاسیم بعنوان شاهد استفاده گردید. از تعداد 26 جدایه حساس به کلرات، 5 جدایه فنوتیپ محدود و 21 جدایه دیگر فنوتیپ پروش داشتند. جدایه های مقاوم به کلرات دارای فنوتیپ متراکم بودند. در آزمون بیماریزایی در شرایط درون شیشه، جدایه های m.phaseolina همگی بیماریزا بودند. اختلاف بین شدت بیماریزایی جدایه ها در سطح 1% معنی دار بود و جدایه ها تنوع بیماریزایی زیادی را نشان دادند. از میان جدایه های مورد مطالعه، جدایه ms34 دارای بیشترین و جدایه ms15 دارای کمترین شدت بیماریزایی در شرایط درون شیشه بودند. آزمون بیماریزایی در شرایط گلخانه به دو صورت مایه زنی خاک و مایه زنی ساقه صورت گرفت. تعداد 10جدایه در این آزمون براساس شدت بیماریزایی در شرایط درون شیشه انتخاب شدند که از این میان یک جدایه ضعیفترین بیماریزایی را در شرایط درون شیشه دارا بود و 9 جدایه دیگر دارای بالاترین شدت بیماریزایی در شرایط درون شیشه بودند. نتایج حاصل از آزمون بیماریزایی در خاک نشان داد که شدت بیماریزایی جدایه ها در سطح 1% دارای اختلاف معنی دار است. در آزمون بیماریزایی به روش مایه زنی خاک، جدایه eh1 دارای بالاترین و جدایه ms17 دارای کمترین شدت بیماریزایی بود. آزمون بیماریزایی در شرایط گلخانه به روش مایه زنی ساقه با 9 جدایه بیمارگر منتخب براساس آزمون بیماریزایی در شرایط درون شیشه و یک تیمار شاهد صورت گرفت. در این آزمون جدایه های ss10 و eh1 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین شدت بیماریزایی بودند. نتایج آزمون در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری را نشان داد و جدایه ها تنوع بیماریزایی بالایی را براساس آزمون دانکن نشان داده و در 8 گروه تقسیم بندی گردیدند.